جنگنده F۱۱۷ نایت‌هاوک، پیشگام فناوری رادارگریز بود اما چرا این هواپیما پس از ۲۵ سال خدمت در سال ۲۰۰۸ بازنشسته شد؟
به گزارش مجله اینترنتی خونه، به نقل از پدال، جنگنده F۱۱۷ در سال ۲۰۰۸، تنها ۲۵ سال پس از ورود به خدمت، بازنشسته شد درحالی‌که انتظار می‌رفت تا دهه ۲۰۱۰ یا حتی ۲۰۲۰ فعال بماند. این بازنشستگی زودهنگام نتیجه ترکیبی از عوامل فنی، استراتژیک، اقتصادی و عملیاتی بود.
ورود جنگنده‌های رادارگریز جدیدتر دلیل اصلی بازنشستگی F۱۱۷ بود. F۲۲ که در سال ۲۰۰۵ عملیاتی شد، با رادارگریزی برتر، سرعت مافوق صوت، مانورپذیری بالا و قابلیت‌های چندمنظوره (ازجمله برتری هوایی)، از F۱۱۷ کاملاً برتر بود. این جنگنده‌ها محدودیت‌های F۱۱۷ مانند سرعت زیرصوت و ظرفیت تسلیحاتی محدود را برطرف کردند. درنتیجه، F۱۱۷ به‌عنوان یک پلتفرم تک‌منظوره، در برابر رقبای چندمنظوره جایگاه خود را از دست داد.
هزینه بالای نگهداری
فناوری رادارگریزی F۱۱۷ به‌ویژه پوشش‌های جاذب رادار، نیاز به نگهداری گسترده داشت. این پوشش‌ها حساس به شرایط محیطی بودند و پس از هر مأموریت نیاز به بازرسی و تعمیر داشتند که زمان‌بر و پرهزینه بود. هزینه پرواز هر ساعت F۱۱۷ حدود ۴۰ هزار دلار برآورد می‌شد که بسیار بالاتر از جنگنده‌های متعارف مانند F۱۶ بود. با افزایش سن ناوگان، هزینه‌های تعمیر و نوسازی قطعات نیز بیشتر شد.
تغییر تهدیدات و نیازهای عملیاتی
در دهه ۲۰۰۰، تهدیدات جهانی تغییر کردند. جنگ‌های خلیج‌فارس و کوزوو، بر اهداف ثابت و دفاع هوایی متمرکز بودند؛ اما درگیری‌های جدید، مانند افغانستان و عراق، نیازمند پشتیبانی نزدیک هوایی، استقامت طولانی‌تر و انعطاف‌پذیری در برابر تهدیداتی مثل شبه‌نظامیان بودند. F۱۱۷ با طراحی برای حملات دقیق شبانه علیه اهداف استراتژیک، برای این مأموریت‌ها مناسب نبود. همچنین، پیشرفت رادارهای فرکانس پایین تهدیدی برای رادارگریزی F۱۱۷ ایجاد کرد به‌ویژه پس از سرنگونی یکی از آن‌ها در کوزوو توسط سامانه SA-۳.
طراحی F۱۱۷ که در دهه ۱۹۷۰ توسعه یافت، بر اساس فناوری‌های آن زمان بود. فقدان رادار فعال، تسلیحات محدود و سرعت زیرصوت، آن را در برابر جنگنده‌های مدرن آسیب‌پذیر می‌کرد. ارتقاء این هواپیما برای رقابت با تهدیدات جدید، مانند افزودن حسگرهای پیشرفته یا تسلیحات بیشتر، مستلزم بازطراحی اساسی بود که از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر نبود.
هرچند F۱۱۷ در سال ۲۰۰۸ به‌طور رسمی بازنشسته شد اما گزارش‌ها نشان می‌دهند که تعداد محدودی از آن‌ها برای آزمایش و آموزش تا سال‌های بعد فعال ماندند. در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷، تصاویری از پرواز F۱۱۷ منتشر شد که گمانه‌زنی‌هایی درباره استفاده در آزمایش فناوری‌های جدید یا شبیه‌سازی دشمن در تمرینات را برانگیخت. بااین‌حال، این فعالیت‌ها محدود بود و ناوگان اصلی به انبار منتقل شد، جایی که بسیاری از آن‌ها در شرایط قابل پرواز نگهداری شدند.
۵۸۵۸
