میرزا کوچک خان جنگی فرزند حوزه های علمیه و یکی از پرچمداران نهضت اصیل مقاومت در ایران است که نقش مهمی در تحول بنیادین و رویکرد انقلابی مردم ایران داشته است.
به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، حوزه های علمیه در تاریخ یک صدساله اخیر خود توانسته است آثار گرانسنگی در عرصه های علمی و فرهنگی و… برجای بگذارد. به تحقیق یکی از مهمترین این عرصه ها، ایجاد روح و فرهنگ مبارزه و عدالت خواهی و حفظ مرزها و حدود کشورهای اسلامی بوده است.
بنابر روایت حوزه، قیام های پرتکرار علیه متجاوزان و غارتگران سرزمینی در ایران عمدتا از میان حوزویان و یا با رهیافت های علمای حوزه صورت می گرفته است. یکی از مهمترین این قیام ها، قیام سردار جنگل، میرزا کوچک خان جنگی است.
حجت الاسلام والمسلمین سروری در گفت گو با خبرگزاری حوزه گفت: میرزا کوچک به عنوان قهرمان ملی در کشور به دنبال قطع کردن دست سلطه گران بیگانه، تولید امنیت و تولید قدرت همراه با یک هویت سازی ایرانی اسلامی بود. وقتی که میرزا تمام قد درس مجاهدت وشهادت را در حوزه مشق کرده و در میدان مبارزه حضور فعّال وهدفمند دارد، در واقع دارد هویّت‌سازی می کند.
وی افزود: مقام معظم رهبری جمله زیبایی دارند و اشاره می کند: « قضیّه‌ی مرحوم میرزا کوچک جنگلی یک قضیّه‌ی ویژه است؛ اگرچه که در آن دوره‌ی خاص – یعنی در دوره‌ی فاصله‌ی بین مشروطیّت و سرِ کار آمدن رضاخان – حوادث گوناگونی در کشور به‌وجود آمده و همزمان با نهضت جنگل، چند کار بزرگ دیگر هم در گوشه و کنار کشور – مثل مرحوم شیخ محمّد خیابانی در تبریز، یا کلنل محمّدتقی خان پسیان در مشهد – اتّفاق افتاده که اینها همه تقریباً همزمان است، لکن قضیّه‌ی جنگل یک قضیّه‌ی ویژه است.ایشان در ادامه می فرماید : «میرزا کوچک، مرد تنهایی بود که به دو قدرت بزرگ آن روز دنیا- یعنی روسها و انگلیسی‌ها- یک نه‌ی بزرگ گفت. نه با روسها ساخت، نه با انگلیسی‌ها…».
وی گفت: اگر میرزا نبود که سد راه بیگانگان شود یقینا برای همیشه شمال ایران توسط روس ها به تصرف دائم در می آمد. درس بزرگی که میرزا از حوزه گرفته است، عدالت خواهی با مردم گرایی، آزادی خواهی و دفاع از منافع ملی است که با روح و روان او گره خورده بود.
نویسنده کتاب سلوک اخلاقی تربیتی میراز کوچک خان جنگلی بیان کرد: میرزا کوچک، عدالت را در کنار استقلال کشور دنبال می کرد و بر آن تاکید می ورزید. او در بیانیه ای می نویسد: «انواع مرارت ها، گرسنگی ها و دربه دری ها دیده ایم، به امید اینکه روزی موفق شویم ایران را از وجود خائن ها تصفیه کرده، نیروهای بیگانه را خارج نماییم و پایه های عدالت را محکم کنیم.
وی گفت: دغدغه صد سال پیش این مجاهد نستوه، حرف روز است و هرگز کهنه نمی شود. او می گوید :« بیدار باشید، فریب نخورید و در تحت لوای کلمه اتحاد و انفاق، همه چیزِ خودتان را حفظ کنید.
ما ممکن نیست در مقابل تجاوزات دشمنان نوع بشر، بی تفاوت بمانیم و مظلومان و رنجبران بیچاره را زیر فشار ظالمان و ستمگران تنها بگذاریم.ما با شرافت زیست کرده ایم و با شرافت مراحل انقلابی را طی کرده و با شرافت خواهیم مرد». او از الفبای فرهنگ عاشورایی امام حسین (علیه السلام) عزّت نفس و کرامت انسانی را آموخته و بزرگ شده این مکتب است. مَوتٌ فی عِزٍّ خَیرٌ مِن حَیاهٍ فی ذُلٍّ؛مرگ با عزّت، بهتر از زندگی ذلیلانه است.
وی گفت: چقدر این جمله مقام معظم رهبری قابل تحمل است برای امروز حوزه های علمیه؛ «میرزا کوچکِ شجاع جنگلی یک نمونه و یک مسطوره است.» این مسطوره در سنگر مقاومت و جهاد خستگی ناپذیر بوده است. او مقدمات حکومت و انقلاب اسلامی را پایه ریزی کرد و به تعبیر مقام معظم رهبری «مرحوم میرزا کوچک جنگلی یک واحد مینیاتوری از نظام اسلامی و جمهوری اسلامی را در رشت و در همان محدوده‌ی خاصّ خودش گیلان به‌وجود آورده بود.»
حجت الاسلام والمسلمین سروری بیان کرد: خدمات فرهنگی و اجتماعی این مرد مجاهد نیز بسیار قابل تحمل و با ارزش بوده مثلا صد سال پیش داشتن یک ابر رسانه مثل روزنامه جنگل داشتند، این خیلی مهم است. یا به کارگیری تقریبا ۲۶ معلم دلسوز در بدنه فرهنگی نهضت جنگل برای تعلیم و تعلم و تشکیل مدرسه شبانه روزی از جمله خدمات این مرد مبارز است.
وی افزود: در صدسال اخیر حوزه علمیه شاهد مردان بزرگ الهی در تاریخ خود بوده است که به حق به قلّه‌های کمال، شرافت و انسانیت دست یافتند. آن مفاخر دوران به تناسب استعداد و زمان خویش، تکلیف خود را شناخته و با تمام وجودآن تکالیف را در لحظه و زمان خود جامع عمل پوشانده و به بهترین وجه رسالت خود را انجام داده اند.
این پژوهشگر حوزوی تصریح کرد: می توان گفت که نقشی برجسته از خویش بر ایوان هستی به یادگار نهاده اند و برگی ماندگار از حقّ و عدالت و فضیلت و مردانگی و شجاعت و حکمت و عفّت در تاریخ دوار ثبت کرده اند. آری منتهی الیه خلقت عالم هستی، پرورش انسانهایی است که در برابرطوفان شدائد، در برابر پلشتی ها، پستی ها، ظلم ها و تعلقات دنیوی مغلوب نشده و راز آنها در این میسر مقدس جز با بهای خون پاک و مطهرشان فاش نمی شود.
وی افزود: با گلـگشتی به صفحات ارزشمند صد سال اخیر از سر دفتر بوستان عظیم حوزه های علمیه به بزرگ مردی غیور از تبارجنگل و گیلان سر سبز و سردار ایرانی یعنی روحانی با فضیلت و شجاع، مجاهد نستوه میرزا یونس استاد سرایی معروف به «مـــــــــــــــیرزا کــوچـــــک جنـــــگلی » می رسیم شخصیتی که به حق در طول ۴۲ سال زندگی نورانیش از مفاخر بوده و خوش درخشید.
سروریگفت: همزمان با شروع جنگ جهانی اول (از ماه اوت ۱۹۱۴ تا نوامبر ۱۹۱۸) درسال ۱۲۹۳خورشیدی، ایران بی طرفی خود را اعلام می کند اما با این وجود توسط قوای روس و انگلیس از شمال و جنوب اشغال گردید. و کشور در اوضاع آشفته، نابسامان، بغرنج و متزلزل رنج می کشید و عملاً شیرازه حکومت مرکزی که به دست احمد شاه قاجار بود در ضیعیف ترین دروان از هم گُسست. در این میان یک قیام با درون مایه دینی و ملی در برهه ای خاص از تاریخ پر فراز و فرود این ملت رنج کشیده شکل گرفت و علی رغم عمر کوتاه هفت ساله اش منشأ تحولات و اثرات سیاسی اجتماعی بسیاری در تاریخ این کشور شد. آن نهضت جنگل به رهبری وکارگردانی، یک روحانی خردمند، آگاه و شجاع به نام میرزا کوچک جنگلی (میرزا یونس استادسرایی) در شمال کشور بود که با انگیزه ایران خواهی و نجات کشور از چنگال استعمار و استثمار اشغالگران و به عشق آزادی ملت ایران، با اندیشه و رویکرد اسلامی در صفحات تاریخ پا به عرصه وجود نهاد.
وی گفت: میرزاکوچک،یک رجل مذهبی، سیاسی و فرهنگی اهل نبوغ و عالم به زمانه خویش بود که در اثر جانفشانی و رنج زیادی درراه ایقاظ و بیداری جامعه به استعمار کشیده ایران بر خود هموار داشته و مسلسل وار در مقابل اعمال دول مختلف از جمله روس و انگلیس، اسلحه به دست گرفته و قامت برافراشته و از هیچگونه بذل مساعی و تحمل شداید در این راه کوتاه نیامده و تا به امروز در انظار دوست و دشمن محترم مانده و از مفاخر صدسال اخیر در اذهان تاریخ ثبت وجاودان ماند.
استاد حوزه بیان کرد: میرزاکوچک از جمله مردان انگشت شماری است که برای بیداری جامعه هر کجا را مناسب می دید بدان سو می شتافت؛ تا در راه عظمت و سر بلندی ایران و مردمان او، فداکاری و جانبازی نماید.تا آنجایی که با اندکی از دوستان رهسپار و روانه دل جنگل شد، تا آهسته آهسته بنای یک حکومت استوار و مستقل اسلامی به دور از هرگونه دخالت بیگانه ای در این کشور پایه ریزی کند.
وی یادآورشد: از نظر تاریخی یکی از قیام‌های مهم، تأثیرگذار، مردمی و از اوراق زرین در یک مقطع حساسی از تاریخ معاصر ایران که طلیعه دار آزادی، برابری، پایبندی به منافع ملی و پیاده کردن مبانی اسلام ناب درخشندگی خاصی دارد نهضت جنگل است. این نهضت مردمی، نسبت به دیگر جنبش های هم زمان خود مانند(جنبش شیخ محمد خیابانی، رئیسعلی دلواری و…) هم از لحاظ مدت، زمان، مکان و موقیعت جهادی از اهمیت و حساسیت بالایی برخوردار است.
وی گفت: نهضت جنگل به رهبری میرزا کوچک به عنوان جلوه ای از مبارزه ی مردان این سرزمین در دوره معین تاریخی مقابل بیگانگان، ایرانیت و اسلامیت را در خود متبلور منعکس و به نمایش گذاشت.
پژوهشگر تاریخ اسلام و تاریخ معاصر بیان کرد: بر همین اساس جایگاه والای میرزا کوچک جنگلی به عنوان یک رهبر انقلابی مومن، متعهد، وطن دوست و مردی مبارز و درد آشنا و اسوه در تاریخ معاصر کشورو همچنین اندیشه های والای ایشان، بایستی با نگاهی دقیق وکاربردی مورد ارزیابی قرار گرفته و ابعاد شخصیتی، افکار و دیدگاه های این بزرگمرد مسطوره، برای همگان مخصوصاً نسل جوان به عنوان یک قضیّه‌ی ویژه و پیچ تاریخی در عصر معاصر تبیین گردید، چرا که این نهضت نیز دارای ابعاد و زوایای پنهان و آشکاری است که شناخت هر یک از آن زوایا می تواند موجب تقویت روحیه ی انقلابی و اسلامی مردمان این سرزمین در عرصه های مختلف باشد.
وی در پایان عنوان کرد: قهرمان مظلوم و آزاده ی جنگل، میرزا کوچک در همه عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در عصر خویش بسیار تاثیرگذار بود. ایمان، عدالت خواهی، خوباوری، استقامت، بصیرت، حس مسئولیت پذیری، روشنگری، دشمن ستیزی و دشمن شناسی و میهن دوستی و… از شاخصه های اصلی این شخصیت حوزوی یعنی میرزا کوچک جنگلی است.
